Als u door de hoofdentree binnenkomt, ziet u aan de rechterkant een tuin voor algemeen gebruik. Deze tuin is in 2005 bij de metamorfose van de hoofdingang bestemd voor activiteiten die vooral gericht zijn op het promoten van natuur- en milieueducatie in brede zin. In de directe omgeving is goed te zien op welke wijze het algemeen groen op Ons Buiten onderhouden wordt. De bijzondere vlechtheggen markeren op een bijzondere wijze het gebied.
Loop naar binnen en sla linksaf over het bruggetje. Rechts ziet u de kroon van een enorme Zwarte populier (Populus nigra), een geliefde plek van een buizerd. Even verder ziet u een stobbenwal als tuinafscheiding. Loop door de Helenalaan en sla linksaf, de Van de Mash-Spaklerlaan in. Deze hoofdlaan is beplant met Berken (Betula).
Aan het einde van de laan (bij de stenen plantenbak) is links is een toegangshek, rechts een bijzonder huisje met vegetatiedak. De kleur van het dak wisselt, afhankelijk van het jaargetijde van groen, geel naar rood. In dit huisje kunnen oud-tuinders een weekje op Ons Buiten verblijven. Het huisje is gebouwd door vrijwilligers van het tuinpark en huis en tuin zijn speciaal geschikt gemaakt voor ouderen. De paden zijn ruim genoeg voor rolstoelen, de plantenbakken zijn op handhoogte en van natuur- en milieuvriendelijke materialen gemaakt. Loop door de Marialaan, met tuinen met een zeer verschillend karakter, naar de Zuidsingel met knotwilgen (Salix) en zicht op het “Vogelreservaat” aan de overkant van het water. Hier broedt de bonte specht in het voorjaar. Sla rechtsaf en loop door tot de Generaal Ophorstlaan en ga deze in. Bij tuin 94 (aan de linkerkant) ziet u een prachtige gevlochten takkenwal en een houttoren, voeder- en broedplaats voor insecten en vogels. Ook egels verblijven hier graag. Wandel tot de kruising en sla linksaf de Berkenlaan in, met grasstroken, die gefaseerd worden gemaaid en waarin in het najaar soms vliegenzwammen staan. Pinksterbloemen en Speenkruid vindt u in het voorjaar. Ga het bruggetje over en dan links af de Geertruidalaan in.
Iets voorbij de Geertruidalaan ligt de Wandeltuin (niet geschikt voor rolstoelers). De wandeltuin is een strook groen in Ons Buiten waar tuinders en bezoekers kunnen wandelen en waar we ook natuurvriendelijk tuinieren.
De graspaden worden regelmatig gemaaid, de rest van het gras twee maal per jaar. Hierdoor kunnen er o.a. Walstro (Galium), Brunel (Prunella ulgaris), mooie grassen en zelfs orchideeën groeien. U kunt een kijkje nemen in de vitrine waar bloemen en vruchten van wilde planten uit de tuin en omgeving zijn te vinden. Soms hoor je hier de Grote bonte specht of de lach van de Groene specht. In de wandeltuin vindt u bijzondere en oude bomen, vele met een naambordje, onder andere de Parrotia persica. Deze boom behoort tot de familie van de Hamamelialaceae en bloeit in april op de kale takken met rode bloemen. Mocht dat door nachtvorst schade niet zijn doorgegaan, dan verrast de boom ons in de herfst met prachtig rood en goudkleurig blad. Aan het einde van de tuin vindt u langs de poel de Moerascipres (Taxodium distichum). Deze boom heeft luchtwortels aan de voet, de zogenaamde knieën. Opvallend zijn de stronken van een eik en beuk, die een paar jaar geleden zijn omgewaaid. De bomen zijn, ook omgewaaid, nog levensvatbaar.
De route vervolgt door de Geertruidalaan, langs de wandeltuin. In de tuinen tegenover nr 108 en 109 staan prachtige Watercipressen (Metasequoia glyptostroboides), een soort waarvan men dacht dat ze uitgestorven waren. De soort is in China in de veertiger jaren van de vorige eeuw teruggevonden en van daaruit weer verspreid. De Christusdoorn (Gleditsia triacanthus ‘var. Inermus’) zonder doorns, tegenover nr 106, draagt in het najaar lange kronkelige peulen. De Ossagedoorn (Maclura pomifera) draagt in het najaar bijzondere gele, op geribbelde citroenen lijkende vruchten. Ze kleven bij beschadiging. Er zijn niet veel van deze bomen in Nederland. Ga aan het eind rechtsaf en weer rechts de Dinalaan in. In sommige tuinen ziet u hekwerk van wilgentenen. Tegenover tuin 121 is een vlindertuin. U passeert tegenover tuin 119 de Vederesdoorn (Acer negundo). De bloeiwijze in het voorjaar is heel bijzonder, het lijkt wel kant. De Trompetboom (Catalpa bignonioides) (tegenover tuin 117) bloeit met grote witte bloemen in het voorjaar en heeft dunne lange peulen in het najaar. De Robinia of Valse acacia (Robinia pseudoaccacia) is de vervanger voor tropisch hardhout. Op de hoek van de Dinalaan en de v/d Maschlaan staat een enorme Zilver esdoorn (Acer saccharinum) en daarnaast een Hanedoorn (Crataegus grus-galli). Mooie herfstkleuren! De hoge bomen zijn prachtige uitkijkposten voor roofvogels.
Ga links en weer rechts. Bij de waterkraan groeit een grote Canadese populier (Populus canadensis). Na de bloei ligt de omgeving bedekt door een wollige deken kapok. U loopt rechts om het grote veld dat wordt gebruikt voor allerhande activiteiten o.a. sport en spel voor groot en klein. U passeert een Zwarte moerbij (Morus nigra). De boom komt laat in blad en de van groen tot zwarte framboosachtige vruchten zijn eetbaar. Ook ziet u een enorme Schietwilg (Salix alba).
Bij de winkel voor tuinbenodigdheden staat de Zwarte populier (Populus nigra). Tussen de beplanting een Japanse notenboom (Ginko biloba), een echte oerboom. Het is de laatste vertegenwoordiger van tijdens de laatste ijstijden uitgestorven soorten. Deze bomen kwamen 200 miljoen jaar geleden al voor! In Japan worden de nootjes geroosterd. Het vruchtvlees stinkt wanneer het rijp is enorm, vandaar dat er geen of nauwelijks aanplant van vrouwelijke vormen plaats vindt in de stad. Bij het witte EHBO-gebouwtje groeit de Christusdoorn (Gleditsia triacantos) met enorme doorns. Loop tot de bibliotheek en ga rechts af het hakselpad met stobben op en aan het eind rechts staat een witte paardekastanje (Aesculus hippocastanum). Tot nu toe liep u op het oudste gedeelte van het park. Ga nu het bruggetje over en dan naar links, en daarna bij de Berthalaan rechtsaf. De tuinafscheidingen zijn in deze laan van de fraaie Haagbeuk (Carpinus betulus). Aan het eind slaat u linksaf, de Lucas van Buurenlaan met elzen (Alnus). In het voorjaar dragen deze bomen katjes, in het najaar proppen en alweer nieuwe knoppen. U passeert een enorme wilg met twee stammen (Salix alba). Van hieruit heeft u een goed zicht op de verlandingsoever aan de overkant. Ga rechtsaf, de dam over. U staat nu in het nieuwste deel van het park dat ongeveer 25 jaar oud is. Zichtbaar is de jongere aanplant. Ga naar rechts en volg het pad dat even later een hakselpad wordt met takkenwallen en een verlandingsoever met wilgentenen schoeiing. Volg de noordsingel met knotwilgen die net als de overkant om de drie jaar worden geknot. Ga tot het einde. In het seizoen ligt hier een bruggetje en is dit een in- en uitgang. Ga linksaf de Westsingel op. Rechts in het gras staan mooie Himalaya berken (Betula ultilis ‘D.Don’) met prachtig gekleurde schors die afbladdert met grote vellen. De oeverranden worden gefaseerd gemaaid. Het levert prachtige wilde planten op, waaronder pinksterbloem en ook hier en daar een orchidee. Volg de Westsingel (u komt weer in het oudere parkdeel). Op sommige plaatsen zijn de oeversverlaagd en is een ingang of rustplaats gemaakt voor vogels en amfibieën. Sla linksaf de Ter Haarlaan in.
(De volgende linksaf en door de Van de Mash-Spaklerlaan terug lopen kan ook, of maak een uitstapje naar een van de zijlanen. U kunt altijd weer op de route terugkomen).
Vanuit de Ter Haarlaan ziet u hoge Italiaanse populieren (Populus nigra cv ‘Italica’). Links, op de hoek van de Cornelialaan, een bostuin (nr 310) met Moerascipressen (Taxodium). De dichte bomen zijn een rustplaats voor uilen. In het najaar groeit ook hier rond de bomen in het gras de vliegenzwam en zijn andere paddestoelen soms aanwezig. Wandel door tot de hoofdingang (nu uitgang) of ga over het bruggetje rechtsaf naar het verenigingsgebouw voor een versnapering. ‘s Zomers is de kantine, zeker in de vakantieperiode, vrijwel dagelijks open.
Enige bijzondere soorten die de laatste jaren op het volkstuinpark zijn waargenomen:
Zoogdieren: wezel, bunzing
Vogels: groene specht, grote bonte specht, ransuil, buizerd, ijsvogel
Paddenstoelen : vliegenzwam, kluifjeszwam, gekraagde aardster, stinkzwam, morielje
Insekten : veenmol